logo image
  • होम

  • समाज

  • राजकारण

  • संस्कृती

  • लाइफस्टाइल

  • आमच्याविषयी

  • शेअर

logo image
logo image

Card image cap
करुणेचे कॉपीराईट्स : माती, नाती, नीती आणि अनुभुतीच्या कविता
रमेश बुरबुरे
१८ मार्च २०२३
वाचन वेळ : ९ मिनिटं

कवी वैभव भिवरकर यांच्या 'करुणेचे कॉपीराईट्स' या कवितासंग्रहाची सध्या सोशल मीडियावर चर्चा आहे. या कविता शब्दांचा कुठलाही फापट पसारा न करता अगदीच व्यवहारातल्या सहज साध्या सोप्या शब्दात मोठा आशय देऊन जातात. त्यांना वैचारिक अधिष्ठानही आहे. या कवितासंग्रहाची ओळख करुन देणारी रमेश बुरबुरे यांची ही फेसबूक पोस्ट.


Card image cap
करुणेचे कॉपीराईट्स : माती, नाती, नीती आणि अनुभुतीच्या कविता
रमेश बुरबुरे
१८ मार्च २०२३

कवी वैभव भिवरकर यांच्या 'करुणेचे कॉपीराईट्स' या कवितासंग्रहाची सध्या सोशल मीडियावर चर्चा आहे. या कविता शब्दांचा कुठलाही फापट पसारा न करता अगदीच व्यवहारातल्या सहज साध्या सोप्या शब्दात मोठा आशय देऊन जातात. त्यांना वैचारिक अधिष्ठानही आहे. या कवितासंग्रहाची ओळख करुन देणारी रमेश बुरबुरे यांची ही फेसबूक पोस्ट......


Card image cap
पावळण : स्त्रीत्वाचं दाहक अनुभवविश्व घेऊन येणारी कविता
डॉ. श्यामसुंदर मिरजकर
०१ जानेवारी २०२३
वाचन वेळ : ४ मिनिटं

कवयित्री रामकली पावसकर यांनी पावळण या कवितासंग्रहातून स्त्रीजीवनातलं दाहक वास्तव मांडण्याचा प्रयत्न केलाय. डिंपल प्रकाशनाकडून प्रकाशित झालेल्या या कवितासंग्रहात एकूण ५२ विविधरंगी कविता आहेत. समाजातल्या वेगवेगळ्या घटकातल्या स्त्रियांचं अनुभवविश्व कवयित्रीने या कवितांमधून साकार केलंय. त्यातल्या निवडक कवितांचा ठाव घेणारा डॉ. श्यामसुंदर मिरजकर यांचा हा ब्लॉग.


Card image cap
पावळण : स्त्रीत्वाचं दाहक अनुभवविश्व घेऊन येणारी कविता
डॉ. श्यामसुंदर मिरजकर
०१ जानेवारी २०२३

कवयित्री रामकली पावसकर यांनी पावळण या कवितासंग्रहातून स्त्रीजीवनातलं दाहक वास्तव मांडण्याचा प्रयत्न केलाय. डिंपल प्रकाशनाकडून प्रकाशित झालेल्या या कवितासंग्रहात एकूण ५२ विविधरंगी कविता आहेत. समाजातल्या वेगवेगळ्या घटकातल्या स्त्रियांचं अनुभवविश्व कवयित्रीने या कवितांमधून साकार केलंय. त्यातल्या निवडक कवितांचा ठाव घेणारा डॉ. श्यामसुंदर मिरजकर यांचा हा ब्लॉग......


Card image cap
अशोक नायगावकर: हसवणाऱ्या मिशांची पंच्याहत्तरी
विजय चोरमारे
३० डिसेंबर २०२२
वाचन वेळ : ५ मिनिटं

अशोक नायगावकर हे सुप्रसिद्ध कवी नुकतेच पंच्याहत्तर वर्षांचे झाले. वाटेवरच्या कविता, कवितांच्या गावा जावे हे त्यांचे कवितासंग्रह विशेष लोकप्रिय आहेत. २०२०मधे फलटणला झालेल्या महाराष्ट्र साहित्य परिषदेच्या विभागीय साहित्य संमेलनाचे ते अध्यक्ष होते. त्यांच्या पंचाहत्तरीनिमित्त त्यांच्या कारकीर्दीचा मागोवा घेणारा सत्यशोधक या वेबपोर्टलवरचा लेख.


Card image cap
अशोक नायगावकर: हसवणाऱ्या मिशांची पंच्याहत्तरी
विजय चोरमारे
३० डिसेंबर २०२२

अशोक नायगावकर हे सुप्रसिद्ध कवी नुकतेच पंच्याहत्तर वर्षांचे झाले. वाटेवरच्या कविता, कवितांच्या गावा जावे हे त्यांचे कवितासंग्रह विशेष लोकप्रिय आहेत. २०२०मधे फलटणला झालेल्या महाराष्ट्र साहित्य परिषदेच्या विभागीय साहित्य संमेलनाचे ते अध्यक्ष होते. त्यांच्या पंचाहत्तरीनिमित्त त्यांच्या कारकीर्दीचा मागोवा घेणारा सत्यशोधक या वेबपोर्टलवरचा लेख......


Card image cap
थुई थुई आभाळ: गावातल्या मुलांचं जग उलगडणारा कवितासंग्रह
डॉ. श्यामसुंदर मिरजकर
२९ डिसेंबर २०२२
वाचन वेळ : ४ मिनिटं

गोविंद पाटील या एका कविमनाच्या प्राथमिक शिक्षकाने ‘थुई थुई आभाळ’ हा आपला पहिलाच बालकवितासंग्रह नुकताच प्रकाशित केलाय. पाटील यांचे याआधीही ‘गावकीर्तन’, ‘उद्ध्वस्त ऋतूंच्या कविता’ आणि ‘धूळधाण’ हे कवितासंग्रह प्रकाशित झाले आहेत. ‘थुई थुई आभाळ’ या नव्या बालकवितासंग्रहातून पाटील यांनी गावातल्या मुलांचं भावविश्व उलगडून दाखवलंय. त्याची ओळख करून देणारा डॉ. श्यामसुंदर मिरजकर यांचा हा लेख.


Card image cap
थुई थुई आभाळ: गावातल्या मुलांचं जग उलगडणारा कवितासंग्रह
डॉ. श्यामसुंदर मिरजकर
२९ डिसेंबर २०२२

गोविंद पाटील या एका कविमनाच्या प्राथमिक शिक्षकाने ‘थुई थुई आभाळ’ हा आपला पहिलाच बालकवितासंग्रह नुकताच प्रकाशित केलाय. पाटील यांचे याआधीही ‘गावकीर्तन’, ‘उद्ध्वस्त ऋतूंच्या कविता’ आणि ‘धूळधाण’ हे कवितासंग्रह प्रकाशित झाले आहेत. ‘थुई थुई आभाळ’ या नव्या बालकवितासंग्रहातून पाटील यांनी गावातल्या मुलांचं भावविश्व उलगडून दाखवलंय. त्याची ओळख करून देणारा डॉ. श्यामसुंदर मिरजकर यांचा हा लेख......


Card image cap
ललद्यदस् ललबाय: स्त्रीत्व आणि स्त्रीमुक्तीचा शोध घेणाऱ्या कविता
इंद्रजित भालेराव
२७ नोव्हेंबर २०२२
वाचन वेळ : ६ मिनिटं

डॉ. मीनाक्षी पाटील यांचा ‘ललद्यदस् ललबाय’ हा दुसरा कवितासंग्रह ऑगस्ट २०२२ला प्रकाशित झाला. एकविसाव्या शतकातल्या सामाजिक आणि वाङ्मयीन जाणीवांची परिणती म्हणजे मीनाक्षी पाटील यांची कविता आहे. मराठी स्त्रीकवितेचा एक वेगळा, आत्मविश्वासपूर्ण अविष्कार मीनाक्षी पाटील यांच्या या कवितेच्या रूपानं आपणाला अनुभवता येतो.


Card image cap
ललद्यदस् ललबाय: स्त्रीत्व आणि स्त्रीमुक्तीचा शोध घेणाऱ्या कविता
इंद्रजित भालेराव
२७ नोव्हेंबर २०२२

डॉ. मीनाक्षी पाटील यांचा ‘ललद्यदस् ललबाय’ हा दुसरा कवितासंग्रह ऑगस्ट २०२२ला प्रकाशित झाला. एकविसाव्या शतकातल्या सामाजिक आणि वाङ्मयीन जाणीवांची परिणती म्हणजे मीनाक्षी पाटील यांची कविता आहे. मराठी स्त्रीकवितेचा एक वेगळा, आत्मविश्वासपूर्ण अविष्कार मीनाक्षी पाटील यांच्या या कवितेच्या रूपानं आपणाला अनुभवता येतो......


Card image cap
मराठी साहित्यातल्या गटबाजीमुळे माणुसकी पराभूत होतेय!
इंद्रजीत भालेराव
१८ ऑक्टोबर २०२२
वाचन वेळ : ५ मिनिटं

स्वातंत्र्यानंतर समाज एक होण्याऐवजी शंभर तुकड्यात विभागला गेला. साहित्यात तर तुमचं-आमचं अशी गटबाजी प्रचंड वाढली. या सगळ्यात कोण हरलं-जिंकलं हे महत्त्वाचं नसून, इथं माणुसकी पराभूत होते. माणसासाठी ही सगळ्यात लांछनास्पद गोष्ट आहे, असं मत ज्येष्ठ लेखक इंद्रजीत भालेराव यांनी नुकतंच व्यक्त केलंय. चंद्रपूरच्या सूर्यांश साहित्य संमेलनाच्या अध्यक्षीय भाषणातले त्यांचे महत्वाचे मुद्दे.


Card image cap
मराठी साहित्यातल्या गटबाजीमुळे माणुसकी पराभूत होतेय!
इंद्रजीत भालेराव
१८ ऑक्टोबर २०२२

स्वातंत्र्यानंतर समाज एक होण्याऐवजी शंभर तुकड्यात विभागला गेला. साहित्यात तर तुमचं-आमचं अशी गटबाजी प्रचंड वाढली. या सगळ्यात कोण हरलं-जिंकलं हे महत्त्वाचं नसून, इथं माणुसकी पराभूत होते. माणसासाठी ही सगळ्यात लांछनास्पद गोष्ट आहे, असं मत ज्येष्ठ लेखक इंद्रजीत भालेराव यांनी नुकतंच व्यक्त केलंय. चंद्रपूरच्या सूर्यांश साहित्य संमेलनाच्या अध्यक्षीय भाषणातले त्यांचे महत्वाचे मुद्दे......


Card image cap
आंतरिक ऊर्मीचा साक्षात्कार घडवणारी कविता
अक्षय वाटवे
०७ ऑगस्ट २०२२
वाचन वेळ : ४ मिनिटं

मनीषा सबनीस यांच्या 'ऊर्मी' या कवितासंग्रहाचा प्रकाशन सोहळा नुकताच संपन्न झाला. आसावरी काकडेंसारख्या संवेदशील कवयित्रिच्या हस्ते या संग्रहाचं प्रकाशन झालं. यावेळी अक्षय वाटवे यांना या कवितांविषयी मनोगत मांडण्याची संधी मिळाली. त्याचं शब्दांकन असणारी अक्षय वाटवे यांची ही फेसबुक पोस्ट.


Card image cap
आंतरिक ऊर्मीचा साक्षात्कार घडवणारी कविता
अक्षय वाटवे
०७ ऑगस्ट २०२२

मनीषा सबनीस यांच्या 'ऊर्मी' या कवितासंग्रहाचा प्रकाशन सोहळा नुकताच संपन्न झाला. आसावरी काकडेंसारख्या संवेदशील कवयित्रिच्या हस्ते या संग्रहाचं प्रकाशन झालं. यावेळी अक्षय वाटवे यांना या कवितांविषयी मनोगत मांडण्याची संधी मिळाली. त्याचं शब्दांकन असणारी अक्षय वाटवे यांची ही फेसबुक पोस्ट......


Card image cap
प्राचार्य राम शेवाळकर: विपुल लेखनाआड दडलेलं संवेदनशील कवीमन
डॉ. अजय देशपांडे
०३ मे २०२२
वाचन वेळ : ५ मिनिटं

आज प्राचार्य राम शेवाळकर यांचा स्मृतिदिन. प्राचार्य राम शेवाळकरांच्या वाणी आणि लेखणीनं साऱ्या जगातल्या मराठी माणसांच्या मनावर अधिराज्य गाजवलं. त्यांच्या सार्‍या लेखनातून त्यांच्या संवेदनशील कवीमनाचाही प्रत्यय येतो. या लेखातून शेवाळकरांच्या कवितेच्या एका सामर्थ्याचा वेध घेण्याचा प्रयत्न केला गेलाय.


Card image cap
प्राचार्य राम शेवाळकर: विपुल लेखनाआड दडलेलं संवेदनशील कवीमन
डॉ. अजय देशपांडे
०३ मे २०२२

आज प्राचार्य राम शेवाळकर यांचा स्मृतिदिन. प्राचार्य राम शेवाळकरांच्या वाणी आणि लेखणीनं साऱ्या जगातल्या मराठी माणसांच्या मनावर अधिराज्य गाजवलं. त्यांच्या सार्‍या लेखनातून त्यांच्या संवेदनशील कवीमनाचाही प्रत्यय येतो. या लेखातून शेवाळकरांच्या कवितेच्या एका सामर्थ्याचा वेध घेण्याचा प्रयत्न केला गेलाय......


Card image cap
अस्वस्थ काळरात्रींचे दृष्टांत: उजेड पेरणाऱ्या कविता
प्रतीक पुरी
२५ एप्रिल २०२२
वाचन वेळ : ७ मिनिटं

कविता ही एकांतात जन्माला येते तशीच ती एकांतातच अनुभवायची असते. रमजान मुल्ला यांचा 'अस्वस्थ काळरात्रींचे दृष्टांत' हा कवितासंग्रह याचा अनुभव देतो. रमजान यांच्या कवितांमधे नवे शब्द, नवा विचार दिसतो. यातल्या कविता तुमच्या मेंदूला हादरे देतात. या कवितासंग्रहावरची प्रतीक पुरी यांची ही फेसबुक पोस्ट.


Card image cap
अस्वस्थ काळरात्रींचे दृष्टांत: उजेड पेरणाऱ्या कविता
प्रतीक पुरी
२५ एप्रिल २०२२

कविता ही एकांतात जन्माला येते तशीच ती एकांतातच अनुभवायची असते. रमजान मुल्ला यांचा 'अस्वस्थ काळरात्रींचे दृष्टांत' हा कवितासंग्रह याचा अनुभव देतो. रमजान यांच्या कवितांमधे नवे शब्द, नवा विचार दिसतो. यातल्या कविता तुमच्या मेंदूला हादरे देतात. या कवितासंग्रहावरची प्रतीक पुरी यांची ही फेसबुक पोस्ट......


Card image cap
मी रांगेतच उभा आहे: वंचित समूहाच्या वेदनांची मालिका
तुषार पाटील निंभोरेकर
०७ एप्रिल २०२२
वाचन वेळ : ९ मिनिटं

'मी रांगेतच उभा आहे' हा कवी भूषण रामटेके यांचा कवितासंग्रह. वर्षानुवर्ष गरिबीच्या काळोखात आयुष्य रेटत असलेल्या आणि आजही अच्छे दिन येतील अशी भाबडी आशा असणाऱ्या समूहाचं दुःख रामटेके यांनी यात मांडलंय. दलित, वंचित, शोषित, आदिवासी समूहांच्या वास्तववादी दुःखाला त्यांनी या कवितासंग्रहाच्या माध्यमातून वाचा फोडलीय.


Card image cap
मी रांगेतच उभा आहे: वंचित समूहाच्या वेदनांची मालिका
तुषार पाटील निंभोरेकर
०७ एप्रिल २०२२

'मी रांगेतच उभा आहे' हा कवी भूषण रामटेके यांचा कवितासंग्रह. वर्षानुवर्ष गरिबीच्या काळोखात आयुष्य रेटत असलेल्या आणि आजही अच्छे दिन येतील अशी भाबडी आशा असणाऱ्या समूहाचं दुःख रामटेके यांनी यात मांडलंय. दलित, वंचित, शोषित, आदिवासी समूहांच्या वास्तववादी दुःखाला त्यांनी या कवितासंग्रहाच्या माध्यमातून वाचा फोडलीय......


Card image cap
माणूस असण्याच्या नोंदी: हिंसक काळोखाला प्रश्न विचारणारी कविता
हनुमान व्हरगुळे
२६ डिसेंबर २०२१
वाचन वेळ : ६ मिनिटं

'माणूस असण्याच्या नोंदी’ हा कवी मेघराज मेश्राम यांचा कवितासंग्रह. गाव-शहर-महानगर, जात-धर्म-वंश या सगळ्यांतून पुढे जाऊन माणसाला माणूस म्हणून जगता यावं, हे कवीचं कवितेचं नितळ मागणं पुस्तकभर पसरत जातं. प्रचंड कोलाहलात माणूसपणाची ओल शोधत निघालेली त्यांची कविता दखल न घेतलेल्या माणसांविषयी बोलत राहते. भेदाभेदाच्या खुणा गौण व्हाव्यात म्हणून धडपडणारी ही कविता आशावादाचं बीज पेरते.


Card image cap
माणूस असण्याच्या नोंदी: हिंसक काळोखाला प्रश्न विचारणारी कविता
हनुमान व्हरगुळे
२६ डिसेंबर २०२१

'माणूस असण्याच्या नोंदी’ हा कवी मेघराज मेश्राम यांचा कवितासंग्रह. गाव-शहर-महानगर, जात-धर्म-वंश या सगळ्यांतून पुढे जाऊन माणसाला माणूस म्हणून जगता यावं, हे कवीचं कवितेचं नितळ मागणं पुस्तकभर पसरत जातं. प्रचंड कोलाहलात माणूसपणाची ओल शोधत निघालेली त्यांची कविता दखल न घेतलेल्या माणसांविषयी बोलत राहते. भेदाभेदाच्या खुणा गौण व्हाव्यात म्हणून धडपडणारी ही कविता आशावादाचं बीज पेरते......


Card image cap
काळाच्या कुरुपतेचा अनुभव व्यक्त करणाऱ्या कविता
प्रमोद मुनघाटे
१९ डिसेंबर २०२१
वाचन वेळ : ७ मिनिटं

‘सॅक्सोफोन हे वरातीत वाजवायचे वाद्य नव्हे’ हा गणेश कनाटे यांचा कवितासंग्रह. वरातीत वाजवलं जाणारं सॅक्सोफोन, हे दृश्यच या कवीला कुरूप वाटतं. कारण या सॅक्सोफोनमधून जे सूर बाहेर पडतात, त्यातून ज्या सौंदर्य संवेदना जागृत होतात, त्या कवीला वरातीशी विसंगत वाटतात. त्याचा शोध घेऊ पाहणारी या कवितासंग्रहावरची प्रमोद मुनघाटे यांची ही फेसबुक पोस्ट.


Card image cap
काळाच्या कुरुपतेचा अनुभव व्यक्त करणाऱ्या कविता
प्रमोद मुनघाटे
१९ डिसेंबर २०२१

‘सॅक्सोफोन हे वरातीत वाजवायचे वाद्य नव्हे’ हा गणेश कनाटे यांचा कवितासंग्रह. वरातीत वाजवलं जाणारं सॅक्सोफोन, हे दृश्यच या कवीला कुरूप वाटतं. कारण या सॅक्सोफोनमधून जे सूर बाहेर पडतात, त्यातून ज्या सौंदर्य संवेदना जागृत होतात, त्या कवीला वरातीशी विसंगत वाटतात. त्याचा शोध घेऊ पाहणारी या कवितासंग्रहावरची प्रमोद मुनघाटे यांची ही फेसबुक पोस्ट......


Card image cap
एकाकी अवस्थेपासून जागतिकीकरणापर्यंतचा माहोल कवेत घेणारा 'कोलाहल'
रणधीर शिंदे
१९ सप्टेंबर २०२१
वाचन वेळ : ४ मिनिटं

कवी वसंत दत्तात्रेय गुर्जर यांचा तुला प्रकाशनाने 'कोलाहल' हा कवितासंग्रह नुकताच प्रकाशित केलाय. गुर्जर हे साठनंतरच्या पिढीतले एक लोकविलक्षण कवी म्हणून ओळखले जातात. एकेकाळी लघुनियतकालिक परंपरेतल्या कवितेनं अभिव्यक्तीचं विमुक्त उधाण आणलं होतं. याच परंपरेतल्या एका महत्त्वाच्या कवीचा हा दस्ताऐवज.


Card image cap
एकाकी अवस्थेपासून जागतिकीकरणापर्यंतचा माहोल कवेत घेणारा 'कोलाहल'
रणधीर शिंदे
१९ सप्टेंबर २०२१

कवी वसंत दत्तात्रेय गुर्जर यांचा तुला प्रकाशनाने 'कोलाहल' हा कवितासंग्रह नुकताच प्रकाशित केलाय. गुर्जर हे साठनंतरच्या पिढीतले एक लोकविलक्षण कवी म्हणून ओळखले जातात. एकेकाळी लघुनियतकालिक परंपरेतल्या कवितेनं अभिव्यक्तीचं विमुक्त उधाण आणलं होतं. याच परंपरेतल्या एका महत्त्वाच्या कवीचा हा दस्ताऐवज......


Card image cap
अतृप्त मृगजळी आयुष्याला पाणी दाखवणारी कविता
दयासागर बन्ने
०६ मे २०२१
वाचन वेळ : ६ मिनिटं

कवी श्रीराम पचिंद्रे यांचा ‘मृगजळ मागे पाणी’ हा पाचवा कवितासंग्रह. त्यांच्या कवितांकडे पाहिलं तर या कविता विसंगत अनुभूतीला पकडणार्‍या आणि सामाजिक भान जपणार्‍या आहेत. तसंच नात्यांना कवेत घेणार्‍या आणि जगण्याच्या लढाईत नेकीची सोबत करणार्‍या आहेत. म्हणूनच महत्त्वपूर्ण भूमिका घेऊन त्या आतून आलेल्या आहेत.


Card image cap
अतृप्त मृगजळी आयुष्याला पाणी दाखवणारी कविता
दयासागर बन्ने
०६ मे २०२१

कवी श्रीराम पचिंद्रे यांचा ‘मृगजळ मागे पाणी’ हा पाचवा कवितासंग्रह. त्यांच्या कवितांकडे पाहिलं तर या कविता विसंगत अनुभूतीला पकडणार्‍या आणि सामाजिक भान जपणार्‍या आहेत. तसंच नात्यांना कवेत घेणार्‍या आणि जगण्याच्या लढाईत नेकीची सोबत करणार्‍या आहेत. म्हणूनच महत्त्वपूर्ण भूमिका घेऊन त्या आतून आलेल्या आहेत. .....


Card image cap
अनुवाद: जगण्याच्या संघर्षरत क्षणांचा
डॉ. श्यामसुंदर मिरजकर
०१ मे २०२१
वाचन वेळ : ५ मिनिटं

'तुटलेपण पुन्हा बांधून घेताना' हा कवयित्री शरयू आसोलकर यांचा कवितासंग्रह. त्यातली 'अनुवाद' नावाची पहिलीच कविता आसोलकर यांच्या सशक्त अभिव्यक्तीची साक्ष आहे. उत्कट संवेदनांचा विस्तीर्ण पट उलगडणं, हे त्यांच्या कवितेचं महत्त्वाचं वैशिष्ट्य. कविता म्हणजे एक प्रकारचा आत्मसंवाद असतो, या आत्मसंवादाची प्रचिती त्यांच्या कवितेमधून येत राहते.


Card image cap
अनुवाद: जगण्याच्या संघर्षरत क्षणांचा
डॉ. श्यामसुंदर मिरजकर
०१ मे २०२१

'तुटलेपण पुन्हा बांधून घेताना' हा कवयित्री शरयू आसोलकर यांचा कवितासंग्रह. त्यातली 'अनुवाद' नावाची पहिलीच कविता आसोलकर यांच्या सशक्त अभिव्यक्तीची साक्ष आहे. उत्कट संवेदनांचा विस्तीर्ण पट उलगडणं, हे त्यांच्या कवितेचं महत्त्वाचं वैशिष्ट्य. कविता म्हणजे एक प्रकारचा आत्मसंवाद असतो, या आत्मसंवादाची प्रचिती त्यांच्या कवितेमधून येत राहते......


Card image cap
साहिर लुधियानवी : जीवनाचं तत्त्वज्ञान मांडणारा जादूगार
सायली चौधरी
०८ मार्च २०२१
वाचन वेळ : ६ मिनिटं

अलौकिक प्रतिभेचा कलावंत गीतकार साहिर लुधियानवींच्या कविता, गाणी लोकांच्या अजूनही आठवणीत आहेत. हेच त्यांच्या प्रतिभेचं यश. आज त्यांचं जन्मशताब्दी वर्ष सुरू झालंय. साहिर चित्रपटसृष्टीत गीतकार म्हणून आले त्या काळात अनेक गीतकार इथं नशीब आजमावत होते. पण साहिर यांच्या वाट्याला लोकांचं जे प्रेम, कुतूहल, आदर मिळाला, तो इतरांच्या वाट्याला फारसा आला नाही.


Card image cap
साहिर लुधियानवी : जीवनाचं तत्त्वज्ञान मांडणारा जादूगार
सायली चौधरी
०८ मार्च २०२१

अलौकिक प्रतिभेचा कलावंत गीतकार साहिर लुधियानवींच्या कविता, गाणी लोकांच्या अजूनही आठवणीत आहेत. हेच त्यांच्या प्रतिभेचं यश. आज त्यांचं जन्मशताब्दी वर्ष सुरू झालंय. साहिर चित्रपटसृष्टीत गीतकार म्हणून आले त्या काळात अनेक गीतकार इथं नशीब आजमावत होते. पण साहिर यांच्या वाट्याला लोकांचं जे प्रेम, कुतूहल, आदर मिळाला, तो इतरांच्या वाट्याला फारसा आला नाही......


Card image cap
स्त्री जाणिवा आणि स्त्री संवेदना : स्त्रियांचं भावविश्व चितारणाऱ्या कविता
 डॉ.अरुण ठोके
२३ जानेवारी २०२१
वाचन वेळ : ९ मिनिटं

‘स्त्री जाणिवा आणि स्त्री संवेदना: एक अभ्यास’ या समीक्षात्मक ग्रंथाचं साहित्याक्षर संस्थेकडून नुकतंच प्रकाशन झालंय. महाराष्ट्रातल्या वेगवेगळ्या प्रांतांतल्या समकालीन स्त्री कवयित्रींच्या निवडक १५ कवितांचा यात विचार केलाय. स्त्रीला ‘माणूस’ समजणाऱ्या विचारधारेला हा समीक्षाग्रंथ अर्पण करण्यात आलाय. स्त्रीयांच्या कवितांची समीक्षा करणाऱ्या ग्रंथाची ही तोंडओळख.


Card image cap
स्त्री जाणिवा आणि स्त्री संवेदना : स्त्रियांचं भावविश्व चितारणाऱ्या कविता
 डॉ.अरुण ठोके
२३ जानेवारी २०२१

‘स्त्री जाणिवा आणि स्त्री संवेदना: एक अभ्यास’ या समीक्षात्मक ग्रंथाचं साहित्याक्षर संस्थेकडून नुकतंच प्रकाशन झालंय. महाराष्ट्रातल्या वेगवेगळ्या प्रांतांतल्या समकालीन स्त्री कवयित्रींच्या निवडक १५ कवितांचा यात विचार केलाय. स्त्रीला ‘माणूस’ समजणाऱ्या विचारधारेला हा समीक्षाग्रंथ अर्पण करण्यात आलाय. स्त्रीयांच्या कवितांची समीक्षा करणाऱ्या ग्रंथाची ही तोंडओळख......


Card image cap
कविता व्यक्तीला संवेदनशील बनवते
गणेश विसपुते
२५ डिसेंबर २०२०
वाचन वेळ : १५ मिनिटं

२५ आणि २६ डिसेंबर २०२० ला सह्याद्री साहित्य, कला आणि सांस्कृतिक प्रतिष्ठानच्या वतीने अखिल भारतीय कविता महोत्सव ऑनलाईन होत आहे. ज्येष्ठ हिंदी कवी विजयकुमार यांच्या हस्ते या महोत्सवाचं उद्घाटन होईल. भारतातले महत्त्वाचे कवी आणि अभ्यासक या महोत्सवात सहभागी असतील. यंदा महोत्सवाचे अध्यक्ष म्हणून कवी, अनुवादक गणेश विसपुते यांची निवड करण्यात आलीय. या कार्यक्रमातलं त्यांचं हे अध्यक्षीय भाषण.


Card image cap
कविता व्यक्तीला संवेदनशील बनवते
गणेश विसपुते
२५ डिसेंबर २०२०

२५ आणि २६ डिसेंबर २०२० ला सह्याद्री साहित्य, कला आणि सांस्कृतिक प्रतिष्ठानच्या वतीने अखिल भारतीय कविता महोत्सव ऑनलाईन होत आहे. ज्येष्ठ हिंदी कवी विजयकुमार यांच्या हस्ते या महोत्सवाचं उद्घाटन होईल. भारतातले महत्त्वाचे कवी आणि अभ्यासक या महोत्सवात सहभागी असतील. यंदा महोत्सवाचे अध्यक्ष म्हणून कवी, अनुवादक गणेश विसपुते यांची निवड करण्यात आलीय. या कार्यक्रमातलं त्यांचं हे अध्यक्षीय भाषण......


Card image cap
‘जेजुरी’ समजवणाऱ्या एका दुर्लक्षित पुस्तकाची पंचविशी
डॉ. दिलीप चव्हाण
२२ डिसेंबर २०२०
वाचन वेळ : ४ मिनिटं

कवी अरुण कोलटकर यांच्या 'जेजुरी' या काव्यसंग्रहाला भारतीयांनी लिहिलेल्या इंग्रजी साहित्यात फार मानाचं स्थान आहे. ही कविता आपल्या विद्यार्थ्यांपर्यंत पोचावी म्हणून डॉ. शुभांगी रायकर यांनी त्यावर पुस्तक लिहिलं. हे काही परीक्षेत मार्क मिळवून देणारं गाईड नाही. तर विद्यार्थी घडवणारं मार्गदर्शक आहे. तरीही गेली २५ वर्ष ते दुर्लक्षित राहिलं. नव्या पिढीतले महत्वाचे विचारवंत डॉ. दिलीप चव्हाण यांनी या पुस्तकावर लिहिलेला महत्वाचा लेख. 


Card image cap
‘जेजुरी’ समजवणाऱ्या एका दुर्लक्षित पुस्तकाची पंचविशी
डॉ. दिलीप चव्हाण
२२ डिसेंबर २०२०

कवी अरुण कोलटकर यांच्या 'जेजुरी' या काव्यसंग्रहाला भारतीयांनी लिहिलेल्या इंग्रजी साहित्यात फार मानाचं स्थान आहे. ही कविता आपल्या विद्यार्थ्यांपर्यंत पोचावी म्हणून डॉ. शुभांगी रायकर यांनी त्यावर पुस्तक लिहिलं. हे काही परीक्षेत मार्क मिळवून देणारं गाईड नाही. तर विद्यार्थी घडवणारं मार्गदर्शक आहे. तरीही गेली २५ वर्ष ते दुर्लक्षित राहिलं. नव्या पिढीतले महत्वाचे विचारवंत डॉ. दिलीप चव्हाण यांनी या पुस्तकावर लिहिलेला महत्वाचा लेख. .....


Card image cap
एक कवी दुसऱ्या कवीला पत्र लिहितो तेव्हा
इंद्रजीत भालेराव
१४ डिसेंबर २०२०
वाचन वेळ : १२ मिनिटं

बालाजी मदन इंगळे हे आजच्या पिढीचे उमदे कवी. ‘मातरं’ आणि ‘मेलं नाही अजून आभाळ’ या दोन कवितासंग्रहांनंतर आता त्यांचा या परावलंबी दिवसांत हा तिसरा संग्रह प्रकाशित झालाय. यातल्या कवितांच्या निमित्ताने ज्येष्ठ कवी इंद्रजीत भालेराव यांनी इंगळे यांना लिहिलेलं एक पत्र फेसबुकवर टाकलं होतं. मागच्या पिढीतला कवी या पिढीतल्या कवीशी नेमका काय संवाद साधतो हे पाहणं उत्सुकतेचंच आहे.


Card image cap
एक कवी दुसऱ्या कवीला पत्र लिहितो तेव्हा
इंद्रजीत भालेराव
१४ डिसेंबर २०२०

बालाजी मदन इंगळे हे आजच्या पिढीचे उमदे कवी. ‘मातरं’ आणि ‘मेलं नाही अजून आभाळ’ या दोन कवितासंग्रहांनंतर आता त्यांचा या परावलंबी दिवसांत हा तिसरा संग्रह प्रकाशित झालाय. यातल्या कवितांच्या निमित्ताने ज्येष्ठ कवी इंद्रजीत भालेराव यांनी इंगळे यांना लिहिलेलं एक पत्र फेसबुकवर टाकलं होतं. मागच्या पिढीतला कवी या पिढीतल्या कवीशी नेमका काय संवाद साधतो हे पाहणं उत्सुकतेचंच आहे......


Card image cap
व्यवस्थेनं झोप उडवली असताना ‘निद्रानाश’ अटळ आहे!
संजय बोरुडे
२५ जुलै २०२०
वाचन वेळ : ५ मिनिटं

महेश केळुसकर यांचा ‘निद्रानाश’ हा अत्यंत गाजलेला कवितासंग्रह. बिघडत चाललेलं वर्तमान, घराजवळ पोचलेली हिंसा, साध्या गोष्टींमागचे भीषण वास्तव आणि अस्तित्वासमोरचे निर्णायक प्रश्नचिन्ह मांडणारी ही कविता वाचून आपलीही झोप उडेल. भारतीय तत्त्वज्ञानाचा आधार घेत जगण्याचं नेमकं स्वरूप उलगडण्याचा प्रयत्न केळूसकरांनी केला आहे.


Card image cap
व्यवस्थेनं झोप उडवली असताना ‘निद्रानाश’ अटळ आहे!
संजय बोरुडे
२५ जुलै २०२०

महेश केळुसकर यांचा ‘निद्रानाश’ हा अत्यंत गाजलेला कवितासंग्रह. बिघडत चाललेलं वर्तमान, घराजवळ पोचलेली हिंसा, साध्या गोष्टींमागचे भीषण वास्तव आणि अस्तित्वासमोरचे निर्णायक प्रश्नचिन्ह मांडणारी ही कविता वाचून आपलीही झोप उडेल. भारतीय तत्त्वज्ञानाचा आधार घेत जगण्याचं नेमकं स्वरूप उलगडण्याचा प्रयत्न केळूसकरांनी केला आहे......


Card image cap
जुने फोटो आणि रामायणः दोन पिढ्यांचा नॉस्टॅल्जिक ट्रेंड
विशाखा विश्वनाथ
०४ एप्रिल २०२०
वाचन वेळ : ४ मिनिटं

लॉकडाऊनमुळे जगाचा काळ थांबला असला तरी आपण आपले भूतकाळ उकरून काढतोय. टीवीवर लोकांच्या आग्रहास्तव चालवलेलं रामायण असो किंवा फेसबुकवर चाललेला मित्रांच्या जुन्या फोटोवर कविता कमेंट करण्याचा ट्रेंड असो. दोन वेगळ्या जनरेशनची मंडळी आपापल्या पद्धतीने नॉस्टॅल्जिक होतायत. सध्याचे दिन अच्छे नाहीत. पण या अवघड काळात एंटरटेन करणारे हे असे ट्रेंड ‘अच्छे’ आहेत, असं म्हणायला हरकत नाही.


Card image cap
जुने फोटो आणि रामायणः दोन पिढ्यांचा नॉस्टॅल्जिक ट्रेंड
विशाखा विश्वनाथ
०४ एप्रिल २०२०

लॉकडाऊनमुळे जगाचा काळ थांबला असला तरी आपण आपले भूतकाळ उकरून काढतोय. टीवीवर लोकांच्या आग्रहास्तव चालवलेलं रामायण असो किंवा फेसबुकवर चाललेला मित्रांच्या जुन्या फोटोवर कविता कमेंट करण्याचा ट्रेंड असो. दोन वेगळ्या जनरेशनची मंडळी आपापल्या पद्धतीने नॉस्टॅल्जिक होतायत. सध्याचे दिन अच्छे नाहीत. पण या अवघड काळात एंटरटेन करणारे हे असे ट्रेंड ‘अच्छे’ आहेत, असं म्हणायला हरकत नाही......


Card image cap
महाराष्ट्रातला पहिला कोरोना पेशंट बरा झाल्यावर डॉक्टरने लिहिलेली कविता वाचली का?
विशाल अभंग
२५ मार्च २०२०
वाचन वेळ : ३ मिनिटं

सभोवती काळाची काजळी पसरलेली असताना ऐन गुढीपाडव्याच्या दिवशी पुण्यातून आनंदाची बातमी आलीय. महाराष्ट्रातले कोरोनाच्या संसर्गानं कोविड-१९ आजाराचं पहिलं पेशंट असणारं एक जोडपं खडखडीत बरं होऊन घरी परतलंय. या सगळ्या प्रवासाचे सहभागी साक्षीदार असणारे डॉ. प्रदीप आवटे यांनी त्यावर एक कविता लिहिलीय. ती वाचली तर आपलाही जगण्यावरचा विश्वास वाढेल.


Card image cap
महाराष्ट्रातला पहिला कोरोना पेशंट बरा झाल्यावर डॉक्टरने लिहिलेली कविता वाचली का?
विशाल अभंग
२५ मार्च २०२०

सभोवती काळाची काजळी पसरलेली असताना ऐन गुढीपाडव्याच्या दिवशी पुण्यातून आनंदाची बातमी आलीय. महाराष्ट्रातले कोरोनाच्या संसर्गानं कोविड-१९ आजाराचं पहिलं पेशंट असणारं एक जोडपं खडखडीत बरं होऊन घरी परतलंय. या सगळ्या प्रवासाचे सहभागी साक्षीदार असणारे डॉ. प्रदीप आवटे यांनी त्यावर एक कविता लिहिलीय. ती वाचली तर आपलाही जगण्यावरचा विश्वास वाढेल......


Card image cap
गाव धरणाखाली जातं म्हणजे नेमकं काय होतं, हे सांगणारा कवितासंग्रह
प्रसाद कुमठेकर
१५ मार्च २०२०
वाचन वेळ : ४ मिनिटं

आपण पेपरामधे, टीवीत गाव धरणाखाली गेल्याच्या बातम्या वाचल्या, ऐकल्यात. एवढंच नाही तर सरकारी नोकरीच्या जाहिरातीत धरणग्रस्तांसाठीचा वेगळा कॉलमही बघितलाय. पण एक गाव धरणाखाली जातं म्हणजे नेमकं काय होतं, धरणग्रस्त होणं काय असतं या प्रश्नांचं उत्तर आपल्याला संदीप जगदाळे यांच्या असो आता चाड या कविता संग्रहात मिळतं. त्याचं प्रसाद कुमठेकर यांनी केलेलं हे परीक्षण.


Card image cap
गाव धरणाखाली जातं म्हणजे नेमकं काय होतं, हे सांगणारा कवितासंग्रह
प्रसाद कुमठेकर
१५ मार्च २०२०

आपण पेपरामधे, टीवीत गाव धरणाखाली गेल्याच्या बातम्या वाचल्या, ऐकल्यात. एवढंच नाही तर सरकारी नोकरीच्या जाहिरातीत धरणग्रस्तांसाठीचा वेगळा कॉलमही बघितलाय. पण एक गाव धरणाखाली जातं म्हणजे नेमकं काय होतं, धरणग्रस्त होणं काय असतं या प्रश्नांचं उत्तर आपल्याला संदीप जगदाळे यांच्या असो आता चाड या कविता संग्रहात मिळतं. त्याचं प्रसाद कुमठेकर यांनी केलेलं हे परीक्षण. .....


Card image cap
सावरकरांनी लिहिलेल्या रोमँटिक कविता वाचायलाच हव्यात
विशाल अभंग
२६ फेब्रुवारी २०२०
वाचन वेळ : ६ मिनिटं

देशप्रेम आणि क्रांतीने ओतप्रोत भरलेल्या कविता लिहिणाऱ्या स्वातंत्र्यवीर सावरकरांनी रोमँटिक कविताही लिहिल्यात. वेलीवरची फुलं तोडताना तरुणीची चोळी कशी तटतटून येते किंवा महादेवाचे वीर्यबिंदू कसे ताऱ्यासारखे दिसतात, अशी वर्णनं त्यांच्या कवितेत सापडतात. सागरा प्राण तळमळलाच्या पलीकडे असणाऱ्या वि. दा. सावरकरांनाही आपण भेटायला हवं.


Card image cap
सावरकरांनी लिहिलेल्या रोमँटिक कविता वाचायलाच हव्यात
विशाल अभंग
२६ फेब्रुवारी २०२०

देशप्रेम आणि क्रांतीने ओतप्रोत भरलेल्या कविता लिहिणाऱ्या स्वातंत्र्यवीर सावरकरांनी रोमँटिक कविताही लिहिल्यात. वेलीवरची फुलं तोडताना तरुणीची चोळी कशी तटतटून येते किंवा महादेवाचे वीर्यबिंदू कसे ताऱ्यासारखे दिसतात, अशी वर्णनं त्यांच्या कवितेत सापडतात. सागरा प्राण तळमळलाच्या पलीकडे असणाऱ्या वि. दा. सावरकरांनाही आपण भेटायला हवं......


Card image cap
खलील जिब्रान : प्रेमाची देववाणी सांगणारा प्रॉफेट!
रेणुका कल्पना   
०६ जानेवारी २०२०
वाचन वेळ : ५ मिनिटं

आज खलील जिब्रान यांची १३७ वी जयंती. इंग्लिश रोमॅन्टीसिझम काळातला एक महत्त्वाचा लेखक आणि कवी म्हणून त्यांच्याकडे पहावं लागेल. त्यांचं 'द प्रॉफेट' हे पुस्तक फार गाजलं. या पुस्तकात प्रेमाविषयी खलील जिब्रान यांनी कविता लिहिली होती. त्यांच्या जयंतीनिमित्त त्यांच्या या कवितेचा लेखक डॉ. प्रदीप आवटे यांनी केलेला भावानुवाद प्रत्येकाने नक्की वाचावा असा आहे.  


Card image cap
खलील जिब्रान : प्रेमाची देववाणी सांगणारा प्रॉफेट!
रेणुका कल्पना   
०६ जानेवारी २०२०

आज खलील जिब्रान यांची १३७ वी जयंती. इंग्लिश रोमॅन्टीसिझम काळातला एक महत्त्वाचा लेखक आणि कवी म्हणून त्यांच्याकडे पहावं लागेल. त्यांचं 'द प्रॉफेट' हे पुस्तक फार गाजलं. या पुस्तकात प्रेमाविषयी खलील जिब्रान यांनी कविता लिहिली होती. त्यांच्या जयंतीनिमित्त त्यांच्या या कवितेचा लेखक डॉ. प्रदीप आवटे यांनी केलेला भावानुवाद प्रत्येकाने नक्की वाचावा असा आहे.  .....


Card image cap
इंदिरा संत यांची कविता एकाचवेळी स्वतःशी आणि जगाशी बोलते
रेणुका कल्पना
०४ जानेवारी २०२०
वाचन वेळ : ५ मिनिटं

आज ४ जानेवारी. कवयित्री इंदिरा संत यांची १०६ वी जयंती. इंदिरा संत यांचे एकूण १४ काव्यसंग्रह प्रसिद्ध आहेत. त्यांच्या कवितांकडे एकाचवेळी अनेक अंगांनी पाहता येतं. मानवी मनाच्या खोल खोल भावनांंचं प्रतिबिंब त्यांच्या कवितेत उमटत असतं. त्यांच्या दुर्लक्षित राहिलेल्या काही खास कविता.


Card image cap
इंदिरा संत यांची कविता एकाचवेळी स्वतःशी आणि जगाशी बोलते
रेणुका कल्पना
०४ जानेवारी २०२०

आज ४ जानेवारी. कवयित्री इंदिरा संत यांची १०६ वी जयंती. इंदिरा संत यांचे एकूण १४ काव्यसंग्रह प्रसिद्ध आहेत. त्यांच्या कवितांकडे एकाचवेळी अनेक अंगांनी पाहता येतं. मानवी मनाच्या खोल खोल भावनांंचं प्रतिबिंब त्यांच्या कवितेत उमटत असतं. त्यांच्या दुर्लक्षित राहिलेल्या काही खास कविता......


Card image cap
अनुराधा पाटील म्हणजे कवितेपलिकडे जाणाऱ्या कवयित्री
मोतीराम पौळ
२४ डिसेंबर २०१९
वाचन वेळ : ४ मिनिटं

अनुराधा पाटील यांच्या ‘कदाचित अजूनही’ या कवितासंग्रहाला २०१९ चा साहित्य अकादमी पुरस्कार जाहीर झाला. स्त्रियांचं जगण्याचं, त्यांच्या दुःखाचं प्रतिबिंब अनुराधा पाटील यांच्या कवितेतून दिसतं. त्यांच्या साहित्याचा आणि लेखनकार्याचा घेतलेला हा धावता आढावा.


Card image cap
अनुराधा पाटील म्हणजे कवितेपलिकडे जाणाऱ्या कवयित्री
मोतीराम पौळ
२४ डिसेंबर २०१९

अनुराधा पाटील यांच्या ‘कदाचित अजूनही’ या कवितासंग्रहाला २०१९ चा साहित्य अकादमी पुरस्कार जाहीर झाला. स्त्रियांचं जगण्याचं, त्यांच्या दुःखाचं प्रतिबिंब अनुराधा पाटील यांच्या कवितेतून दिसतं. त्यांच्या साहित्याचा आणि लेखनकार्याचा घेतलेला हा धावता आढावा......


Card image cap
युगानुयुगे तूच : महामानवाच्या जीवनाचा ठाव घेणारी दीर्घकविता
दिलीप चव्हाण
१५ डिसेंबर २०१९
वाचन वेळ : ७ मिनिटं

डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या जीवनावर लिहिलेला प्रसिद्ध कवी अजय कांडर यांचा ‘युगानुयुगे तूच' हा दीर्घकवितासंग्रह महापरिनिर्वाण दिनानिमित्ताने प्रकाशित झालाय. या कवितासंग्रहाला नांदेडचे भाषा आणि संस्कृतीचे अभ्यासक दिलीप चव्हाण यांनी अत्यंत सुंदर प्रस्तावना दिलीय. या प्रस्तावनेतील काही अंश इथं देत आहोत.


Card image cap
युगानुयुगे तूच : महामानवाच्या जीवनाचा ठाव घेणारी दीर्घकविता
दिलीप चव्हाण
१५ डिसेंबर २०१९

डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या जीवनावर लिहिलेला प्रसिद्ध कवी अजय कांडर यांचा ‘युगानुयुगे तूच' हा दीर्घकवितासंग्रह महापरिनिर्वाण दिनानिमित्ताने प्रकाशित झालाय. या कवितासंग्रहाला नांदेडचे भाषा आणि संस्कृतीचे अभ्यासक दिलीप चव्हाण यांनी अत्यंत सुंदर प्रस्तावना दिलीय. या प्रस्तावनेतील काही अंश इथं देत आहोत......


Card image cap
अंधारात आनंद आहे, असं सांगणाऱ्या अक्किथम यांना यंदाचा ज्ञानपीठ
रेणुका कल्पना  
०१ डिसेंबर २०१९
वाचन वेळ : ४ मिनिटं

मल्याळम कवी, लेखक अक्किथम अच्युतन नंबुद्री यांना २०१९ चा ज्ञानपीठ पुरस्कार जाहीर झालाय. मल्याळम कवितेत आधुनिकतेच तत्त्व पेरणारा थोर लेखक म्हणून अक्किथम यांना गौरवलं जातं. अक्किथम स्वातंत्र्य चळवळीसोबतच यांचा समाजकार्यात सक्रिय आहेत. ज्ञानपीठ पुरस्कारानं त्यांच्या साहित्याचाच नाही तर जीवनाचाही गौरव करण्यात आलाय.


Card image cap
अंधारात आनंद आहे, असं सांगणाऱ्या अक्किथम यांना यंदाचा ज्ञानपीठ
रेणुका कल्पना  
०१ डिसेंबर २०१९

मल्याळम कवी, लेखक अक्किथम अच्युतन नंबुद्री यांना २०१९ चा ज्ञानपीठ पुरस्कार जाहीर झालाय. मल्याळम कवितेत आधुनिकतेच तत्त्व पेरणारा थोर लेखक म्हणून अक्किथम यांना गौरवलं जातं. अक्किथम स्वातंत्र्य चळवळीसोबतच यांचा समाजकार्यात सक्रिय आहेत. ज्ञानपीठ पुरस्कारानं त्यांच्या साहित्याचाच नाही तर जीवनाचाही गौरव करण्यात आलाय......


Card image cap
एक शून्य प्रतिक्रियाः जगणं आणि लिहिण्यातल्या शून्य अंतराची कविता
सुचिता खल्लाळ
२२ सप्टेंबर २०१९
वाचन वेळ : ५ मिनिटं

कवी व्यंकटेश चौधरी यांचा ‘एक शून्य प्रतिक्रिया’ हा दुसरा कवितासंग्रह आलाय. चौधरी हे नांदेड इथे शिक्षण विस्तार अधिकारी म्हणून काम करतात. चौधरींची कविता व्यक्तिगत जीवनातही एक माणूस म्हणून कुठल्याही दांभिकतेशिवाय जगणाऱ्या, जगण्यातलं आणि लिहिण्यातलं अंतर शून्य असणाऱ्या कवीची कविता आहे.


Card image cap
एक शून्य प्रतिक्रियाः जगणं आणि लिहिण्यातल्या शून्य अंतराची कविता
सुचिता खल्लाळ
२२ सप्टेंबर २०१९

कवी व्यंकटेश चौधरी यांचा ‘एक शून्य प्रतिक्रिया’ हा दुसरा कवितासंग्रह आलाय. चौधरी हे नांदेड इथे शिक्षण विस्तार अधिकारी म्हणून काम करतात. चौधरींची कविता व्यक्तिगत जीवनातही एक माणूस म्हणून कुठल्याही दांभिकतेशिवाय जगणाऱ्या, जगण्यातलं आणि लिहिण्यातलं अंतर शून्य असणाऱ्या कवीची कविता आहे......


Card image cap
साध्वी प्रज्ञा ठाकूर खरंच साधू की फक्त दिखावा?
राज कुलकर्णी
२० एप्रिल २०१९
वाचन वेळ : ४ मिनिटं

साध्वी प्रज्ञासिंह ठाकूरने १७ एप्रिलला भाजपमधे प्रवेश केला. भोपाळमधून कॉंग्रेसच्या दिग्विजयसिंहांच्या विरोधात लोकसभेची उमेदवारी मिळवली. मात्र आपल्या पहिल्याच सभेत द्वेषाची भाषा केली. २६/११ च्या दहशतवादी हल्ल्यात हेमंत करकरे शहीद झाल्याने माझं सुतक संपल्याचं संतापजनक वक्तव्य साध्वीने केलं. पक्षाची कोंडी होत असल्याचं बघून भाजपने आपला या वक्तव्याशी काहीही संबंध नसल्याचं सांगितलंय.


Card image cap
साध्वी प्रज्ञा ठाकूर खरंच साधू की फक्त दिखावा?
राज कुलकर्णी
२० एप्रिल २०१९

साध्वी प्रज्ञासिंह ठाकूरने १७ एप्रिलला भाजपमधे प्रवेश केला. भोपाळमधून कॉंग्रेसच्या दिग्विजयसिंहांच्या विरोधात लोकसभेची उमेदवारी मिळवली. मात्र आपल्या पहिल्याच सभेत द्वेषाची भाषा केली. २६/११ च्या दहशतवादी हल्ल्यात हेमंत करकरे शहीद झाल्याने माझं सुतक संपल्याचं संतापजनक वक्तव्य साध्वीने केलं. पक्षाची कोंडी होत असल्याचं बघून भाजपने आपला या वक्तव्याशी काहीही संबंध नसल्याचं सांगितलंय......


Card image cap
माणसाच्या अस्सलपणाचा शोध हीच माझ्या लिखाणामागची प्रेरणाः प्रज्ञा दया पवार
प्रज्ञा दया पवार
१० मार्च २०१९
वाचन वेळ : ६ मिनिटं

माझ्या कवितेचा आशय हा बव्हंशी चेहरा हरवलेल्या, चेहरा शोधणार्‍या, त्यासाठी झुंजणार्‍या स्त्रीशी जोडलेलाय. तरी मला असं वाटत नाही की मी बाईची कविता लिहिते. स्त्री हे विषम व्यवस्थेचं एक प्रतिरूप म्हणून माझ्या कवितेत येतं. स्त्री हे विषम व्यवस्थेचं एक प्रतिरूप म्हणून माझ्या कवितेत येतं. ते एक अँकरेज असतं असं म्हणता येईल.


Card image cap
माणसाच्या अस्सलपणाचा शोध हीच माझ्या लिखाणामागची प्रेरणाः प्रज्ञा दया पवार
प्रज्ञा दया पवार
१० मार्च २०१९

माझ्या कवितेचा आशय हा बव्हंशी चेहरा हरवलेल्या, चेहरा शोधणार्‍या, त्यासाठी झुंजणार्‍या स्त्रीशी जोडलेलाय. तरी मला असं वाटत नाही की मी बाईची कविता लिहिते. स्त्री हे विषम व्यवस्थेचं एक प्रतिरूप म्हणून माझ्या कवितेत येतं. स्त्री हे विषम व्यवस्थेचं एक प्रतिरूप म्हणून माझ्या कवितेत येतं. ते एक अँकरेज असतं असं म्हणता येईल......


Card image cap
आधुनिकतेच्या नावाखाली लैंगिक जाणिवा व्यक्त करताना निकोपता हरवतेयः अनुराधा पाटील
अनुराधा पाटील
०९ मार्च २०१९
वाचन वेळ : ८ मिनिटं

माझ्या कवितेचा चेहरा स्त्रीचाच आहे. पण ती ठरवून घडलेली गोष्ट नाही. रूढ अर्थानं मी स्त्रीवादी कवी नाही. चेहरा नसलेल्या आणि स्वत:च्या अस्तित्वाची काही एक दखल स्वत:ला आणि इतरांनाही असण्याची जाणही नसलेल्या बाया माझ्या कवितेत सावलीसारख्या धूसरपणानं वावरत असतात. मी त्यांच्यातूनच आलेय, त्यांच्यातलीच एक आहे या गोष्टीचं भान माझ्या मनाच्या तळाशी कायम असतं; माझ्या मुळांशी ते मला बांधून ठेवतं.


Card image cap
आधुनिकतेच्या नावाखाली लैंगिक जाणिवा व्यक्त करताना निकोपता हरवतेयः अनुराधा पाटील
अनुराधा पाटील
०९ मार्च २०१९

माझ्या कवितेचा चेहरा स्त्रीचाच आहे. पण ती ठरवून घडलेली गोष्ट नाही. रूढ अर्थानं मी स्त्रीवादी कवी नाही. चेहरा नसलेल्या आणि स्वत:च्या अस्तित्वाची काही एक दखल स्वत:ला आणि इतरांनाही असण्याची जाणही नसलेल्या बाया माझ्या कवितेत सावलीसारख्या धूसरपणानं वावरत असतात. मी त्यांच्यातूनच आलेय, त्यांच्यातलीच एक आहे या गोष्टीचं भान माझ्या मनाच्या तळाशी कायम असतं; माझ्या मुळांशी ते मला बांधून ठेवतं......


Card image cap
सारं काही समष्टीचा एल्गार
रत्नाकर पवार
०३ मार्च २०१९
वाचन वेळ : ४ मिनिटं

गेली पाच वर्ष नामदेव ढसाळ यांच्या स्मरणार्थ सारं काही समष्टीसाठी हा कार्यक्रम आयोजित करण्यात येतोय. यंदा हा कार्यक्रम मुंबई युनिवर्सिटीच्या कलिना कँपसमधे असलेल्या मराठी भाषा भवनमधे झाला. यंदाच्या कार्यक्रमाची रुपरेखा दरवर्षीपेक्षा थोडी वेगळी होती. दरवर्षी हा कार्यक्रम एक दिवसाचा होतो. यंदा मात्र दोन दिवस हा समष्टीचा एल्गार साजरा करण्यात आला.


Card image cap
सारं काही समष्टीचा एल्गार
रत्नाकर पवार
०३ मार्च २०१९

गेली पाच वर्ष नामदेव ढसाळ यांच्या स्मरणार्थ सारं काही समष्टीसाठी हा कार्यक्रम आयोजित करण्यात येतोय. यंदा हा कार्यक्रम मुंबई युनिवर्सिटीच्या कलिना कँपसमधे असलेल्या मराठी भाषा भवनमधे झाला. यंदाच्या कार्यक्रमाची रुपरेखा दरवर्षीपेक्षा थोडी वेगळी होती. दरवर्षी हा कार्यक्रम एक दिवसाचा होतो. यंदा मात्र दोन दिवस हा समष्टीचा एल्गार साजरा करण्यात आला......


Card image cap
दिल्लीत रंगलेल्या ट्रान्सजेंडर कवी संमेलनाची गोष्ट
नरेंद्र बंडबे
१७ फेब्रुवारी २०१९
वाचन वेळ : ६ मिनिटं

सेक्रेड गेम या नेटफ्लिक्सवरच्या सिरीजमधे गणेश गायतोंडेची कुक्कू गुडलक घेऊन येते. सर्वांना कक्कूचं गुडलक हवंय पण कक्कू नको अशीच परीस्थिती आहे. दिल्लीत नुकताच साहित्योत्सव झाला. त्यात तृतीयपंथी समाजातल्या १५ कवींनी याच विरोधाभासावर नेमकं बोट ठेवलं. त्यांच्या कवी संमेलनाची ही गोष्ट.


Card image cap
दिल्लीत रंगलेल्या ट्रान्सजेंडर कवी संमेलनाची गोष्ट
नरेंद्र बंडबे
१७ फेब्रुवारी २०१९

सेक्रेड गेम या नेटफ्लिक्सवरच्या सिरीजमधे गणेश गायतोंडेची कुक्कू गुडलक घेऊन येते. सर्वांना कक्कूचं गुडलक हवंय पण कक्कू नको अशीच परीस्थिती आहे. दिल्लीत नुकताच साहित्योत्सव झाला. त्यात तृतीयपंथी समाजातल्या १५ कवींनी याच विरोधाभासावर नेमकं बोट ठेवलं. त्यांच्या कवी संमेलनाची ही गोष्ट......


Card image cap
मिर्झा गालिबना समजून घेताना
अक्षयकुमार काळे
१५ फेब्रुवारी २०१९
वाचन वेळ : ५ मिनिटं

आज गालिब यांची पुण्यतिथी. यानिमित्ताने आजही कवितेतून जिवंत असलेला आपला लाडका गालिब आपण समजून घेतला पाहिजे. मराठीत ज्येष्ठ समीक्षक डॉ. अक्षयकुमार काळे यांनी गालिब यांच्या काव्यविश्वाचा उलगडा करून दाखवलाय. ‘गालिबचे उर्दू काव्यविश्व : अर्थ आणि भाष्य’ या पद्मगंधा प्रकाशनाने काढलेल्या काळे यांच्या पुस्तकातल्या प्रस्तावनेचा हा संपादित अंश.


Card image cap
मिर्झा गालिबना समजून घेताना
अक्षयकुमार काळे
१५ फेब्रुवारी २०१९

आज गालिब यांची पुण्यतिथी. यानिमित्ताने आजही कवितेतून जिवंत असलेला आपला लाडका गालिब आपण समजून घेतला पाहिजे. मराठीत ज्येष्ठ समीक्षक डॉ. अक्षयकुमार काळे यांनी गालिब यांच्या काव्यविश्वाचा उलगडा करून दाखवलाय. ‘गालिबचे उर्दू काव्यविश्व : अर्थ आणि भाष्य’ या पद्मगंधा प्रकाशनाने काढलेल्या काळे यांच्या पुस्तकातल्या प्रस्तावनेचा हा संपादित अंश......


Card image cap
दीडशे वर्षांनंतरही मराठी कवितेत गालिब जिवंत
अमोल शिंदे
१५ फेब्रुवारी २०१९
वाचन वेळ : ७ मिनिटं

प्रसिद्ध फारसी आणि उर्दू कवी मिर्झा असदुल्लाखान गालिब यांची आज पुण्यतिथी. गालिब जाऊन आता दीडेकशे वर्ष झाली. आपल्याला आजही आपल्या भावना व्यक्त करण्यासाठी गालिब यांच्याच अनेक गझला आणि शेर मदतीला धावून येतात. मराठी कवितेतूनही गालिब जिवंत आहेत. म्हणूनच सौमित्र, लोकनाथ यशवंत आणि चं. प्र. देशपांडे यांच्या गालिबवरच्या कविता आपण समजून घ्यायला हव्यात.


Card image cap
दीडशे वर्षांनंतरही मराठी कवितेत गालिब जिवंत
अमोल शिंदे
१५ फेब्रुवारी २०१९

प्रसिद्ध फारसी आणि उर्दू कवी मिर्झा असदुल्लाखान गालिब यांची आज पुण्यतिथी. गालिब जाऊन आता दीडेकशे वर्ष झाली. आपल्याला आजही आपल्या भावना व्यक्त करण्यासाठी गालिब यांच्याच अनेक गझला आणि शेर मदतीला धावून येतात. मराठी कवितेतूनही गालिब जिवंत आहेत. म्हणूनच सौमित्र, लोकनाथ यशवंत आणि चं. प्र. देशपांडे यांच्या गालिबवरच्या कविता आपण समजून घ्यायला हव्यात......


Card image cap
कवीच्या जाण्याने काय गेलं, काय उरलं?
शर्मिष्ठा भोसले
०५ जानेवारी २०१९
वाचन वेळ : ६ मिनिटं

औरंगाबादेत राहणारे कवी अरुण गोपाळ कुलकर्णी यांचं ४ जानेवारीला अकाली निधन झालं. तसं माणूस गेल्यावर त्याच्याबद्दल वाईट न बोलणं हा शिष्टाचार आहे. मात्र अरुण कुलकर्णी यांच्यासारखा कविमनाचा माणूस खरोखर किती नितळ निर्मळ जगला हे अनेकांनी उदाहरणांसकट लिहिलं, सांगितलं. एक कवी जातो तेव्हा आपल्यातून काय निघून जातं आणि मागं काय उरतं याचा हा लहानसा धांडोळा.


Card image cap
कवीच्या जाण्याने काय गेलं, काय उरलं?
शर्मिष्ठा भोसले
०५ जानेवारी २०१९

औरंगाबादेत राहणारे कवी अरुण गोपाळ कुलकर्णी यांचं ४ जानेवारीला अकाली निधन झालं. तसं माणूस गेल्यावर त्याच्याबद्दल वाईट न बोलणं हा शिष्टाचार आहे. मात्र अरुण कुलकर्णी यांच्यासारखा कविमनाचा माणूस खरोखर किती नितळ निर्मळ जगला हे अनेकांनी उदाहरणांसकट लिहिलं, सांगितलं. एक कवी जातो तेव्हा आपल्यातून काय निघून जातं आणि मागं काय उरतं याचा हा लहानसा धांडोळा......


Card image cap
कवयित्री सावित्रीबाईंची ओळख करून देणाऱ्या कविता
टीम कोलाज
०३ जानेवारी २०१९
वाचन वेळ : ४ मिनिटं

सावित्रीबाई फुले आपल्याला शिक्षिका, समाजसुधारक म्हणून माहीत आहेत. पण त्या कवयित्रीही होत्या. त्यांच्या वयाच्या २३ व्या वर्षाच त्यांचा ‘काव्यफुले’ कवितासंग्रह प्रसिद्ध झाला होता. यातल्या कवितांचा आशय, विषय यावरून आपल्याला सावित्रीबाईंच्या मनातली घालमेल समजून घ्यायला मदत करतात. सावित्रीबाईंच्या अशाच काही कविता.


Card image cap
कवयित्री सावित्रीबाईंची ओळख करून देणाऱ्या कविता
टीम कोलाज
०३ जानेवारी २०१९

सावित्रीबाई फुले आपल्याला शिक्षिका, समाजसुधारक म्हणून माहीत आहेत. पण त्या कवयित्रीही होत्या. त्यांच्या वयाच्या २३ व्या वर्षाच त्यांचा ‘काव्यफुले’ कवितासंग्रह प्रसिद्ध झाला होता. यातल्या कवितांचा आशय, विषय यावरून आपल्याला सावित्रीबाईंच्या मनातली घालमेल समजून घ्यायला मदत करतात. सावित्रीबाईंच्या अशाच काही कविता......


Card image cap
कविता महाजन @ फेसबुक
टीम कोलाज
१३ नोव्हेंबर २०१८
वाचन वेळ : १२ मिनिटं

कविता महाजन. पुस्तकातून जितकं व्यक्त होत होत्या. त्याहीपेक्षा फेसबुकवर व्यक्त होत होत्या. सोशल मीडियाला, फेसबुकला नावं ठेवणाऱ्यांनी कविता महाजनांच्या पोस्ट वाचायलाच हव्यात. साहित्य, वाङ्मय वगैरे म्हणतात, ते यापेक्षा काही वेगळं असतं का?


Card image cap
कविता महाजन @ फेसबुक
टीम कोलाज
१३ नोव्हेंबर २०१८

कविता महाजन. पुस्तकातून जितकं व्यक्त होत होत्या. त्याहीपेक्षा फेसबुकवर व्यक्त होत होत्या. सोशल मीडियाला, फेसबुकला नावं ठेवणाऱ्यांनी कविता महाजनांच्या पोस्ट वाचायलाच हव्यात. साहित्य, वाङ्मय वगैरे म्हणतात, ते यापेक्षा काही वेगळं असतं का?.....


Card image cap
विष्णू खरे : कवी गेल्यावर सोबत काय राहिलं?
गणेश विसपुते
२६ ऑक्टोबर २०१८
वाचन वेळ : ९ मिनिटं

हिंदीतले प्रसिद्ध कवी, भाषांतरकार, पत्रकार विष्णू खरे यांचं नुकतंच निधन झालं. पेशानं पत्रकार राहिलेल्या खरे यांनी कविता, अनुवाद, सिनेसमीक्षा या क्षेत्रांमधे मोठं काम केलंय. राजकीय व्यवस्थेवरील आपल्या सडेतोड भूमिकेसाठी ते ओळखले जातात. त्यांच्या व्यक्तित्वाचा वेध घेतानाच विष्णुजींच्या आठवणींना कवी, अनुवादक गणेश विसपुते यांनी दिलेला हा उजाळा.


Card image cap
विष्णू खरे : कवी गेल्यावर सोबत काय राहिलं?
गणेश विसपुते
२६ ऑक्टोबर २०१८

हिंदीतले प्रसिद्ध कवी, भाषांतरकार, पत्रकार विष्णू खरे यांचं नुकतंच निधन झालं. पेशानं पत्रकार राहिलेल्या खरे यांनी कविता, अनुवाद, सिनेसमीक्षा या क्षेत्रांमधे मोठं काम केलंय. राजकीय व्यवस्थेवरील आपल्या सडेतोड भूमिकेसाठी ते ओळखले जातात. त्यांच्या व्यक्तित्वाचा वेध घेतानाच विष्णुजींच्या आठवणींना कवी, अनुवादक गणेश विसपुते यांनी दिलेला हा उजाळा......